فصل:عفو و بخشش و فضیلت آن
ضد انتقام کشیدن عفو و بخشش است و آیات و اخبار در مدح و حسن آن از حد و حصر متجاوز است.
خداوند عالم مى‌فرماید:« خُذِ الْعَفْوَ وَ أْمُرْ بِالْعُرْفِ »یعنى:«طریقه عفو و بخشش را نگهدار و امر به معروف کن».
و نیز فرموده است:« وَ لْیَعْفُوا وَ لْیَصْفَحُوا »یعنى:«باید عفو و گذشت نمایند».
و نیز فرموده است:« وَ أَنْ تَعْفُوا أَقْرَبُ لِلتَّقْوىٰ
«اگر عفو نمائید به تقوى و پرهیزکارى نزدیکتر است».
حضرت پیغمبر-صلّى اللّه علیه و آله-فرمودند:«به خدائى که جان من در قبضه قدرت اوست که سه چیز است اگر از من قسم خواهند بر آنها قسم مى‌خورم:
یکی آنکه: صدقه دادن از مال هیچ کم نکند.
دوم آنکه: هیچ کس از ظلمى که به او شده عفو نمى‌کند از براى خدا مگر اینکه خدا عزت او را در روز قیامت زیاد مى‌فرماید.
سیم اینکه: هیچ کس نیست یک درى از سئوال بر خود نگشاید مگر اینکه یک درى از فقر و احتیاج بر او گشوده مى‌شود».
و نیز از آن حضرت مروى است که: «عفو و گذشت زیاد نمى‌کند مگر عزت را پس گذشت کنید تا خدا شما را عزیز گرداند».
و آنجناب به عقبه فرمودند که: «مى‌خواهى ترا خبر دهم به افضل اخلاق اهل دنیا و آخرت؟
نزدیکى کن به هر که از تو دورى کند.
و بخشش کن به کسى که ترا محروم سازد و گذشت کن از آن کسى که به تو ظلم نماید».
مروى است که: «موسى-علیه السّلام-عرض کرد که: پروردگارا کدام یک از بندگان تو نزد تو عزیزترند؟
فرمود: آنکه در وقت قدرت و توانائى عفو نماید».
و حضرت سید الساجدین-علیه السّلام-فرمودند که: «در روز قیامت خداى-تعالى- اولین و آخرین را در بلندى جمع مى‌کند، سپس منادى ندا مى‌کند که کجایند اهل فضل؟پس طایفه‌اى بر مى‌خیزند.
ملائکه گویند که: چه چیز است فضل شما؟
گویند توسل مى‌جستیم به هر که از ما دورى مى‌کرد و عطا مى‌کردیم به هر که ما را محروم مى‌ساخت و گذشت مى‌کردیم از هر که به ما ظلم مى‌نمود.
ملائکه گویند: راست گفتید که اهل فضل‌اید، داخل بهشت شوید».
و حضرت امام محمد باقر-علیه السّلام-فرمودند که:«پشیمانى بر عفو بهتر و آسان‌تر است از پشیمانى بر انتقام و عقوبت».
و همین قدر فضل و شرافت از براى عفو و گذشت کافى است که از نیکوترین صفات پروردگار است و در مقام ثنا و ستایش او را به این صفت جمیله یاد مى‌کنند.
حضرت امام زین العابدین-علیه السّلام-در مناجات خود مى‌گوید: «انت الذی سمیت نفسک بالعفو فاعف عنى»
«توئى که خود را به عفو و گذشت نام برده‌اى پس در گذر از من».
