به نام خداوند بخشنده مهربان
(نون) قسم به قلم و آنچه مىنویسند که تو به خاطر لطفى که پروردگارت به تو کرده دیوانه نیستى و اینکه براى تو اجرى است غیر مقطوع و اینکه تو داراى ملکات اخلاقى بس بزرگى هستى که بر آن مسلطى.پس به زودى خواهى دید و آنها نیز خواهند فهمید که کدامتان مبتلا به جنون هستید. محقّقا پروردگارت به اینکه چه کسى از راه او منحرف و چه کسانى راه یافته هستند داناتر است.
پس تکذیب گران را اطاعت مکن. آنان نیز همین را مىخواهند که تو سازش کنى و آنها نیز با تو بسازند و نیز هر فرومایه عیبجو که براى هر حق و باطلى سوگند مىخورد و در بین مردم سخن چینى و افساد مىکند و مانع رسیدن خیر به خلق مىشود و نیز هر تجاوزگر دل آلودهاى را اطاعت مکن.
همان کسى که علاوه بر همه آن عیبها بد دهن و خشن است و مردم، پدرى برایش نمىشناسند، کسیکه تنها مایه غرورش این است که صاحب مال و فرزندان است، چون آیات ما بر او خوانده مىشود میگوید افسانههاى قدیمى است. (1تا15)
ما در برابر غرورش به نهایت درجه خوارش مىسازیم، آرى ما ایشان را مىآزمائیم همچنانکه صاحبان آن باغ را آزمودیم که قسم خوردند و به هم قول دادند فردا میوه باغ را بچینند بدون اینکه انشا اللّه بگویند.
در نتیجه این غفلت، بلائى فراگیر از ناحیه پروردگارت باغ را دور زد در حالیکه ایشان در خواب بودند و در نتیجه باغ بسوخت و چون شب سیاه شد.صبح زود قبل از بیدار شدن فقراء یکدیگر را صدا زدند که اگر به وعده دیشبتان پاى بند هستید برخیزید و به سوى زراعت خود بروید. این را آهسته مىگفتند و آهسته به سوى باغ روانه شدند تا در آن روز هیچ مسکینى داخل باغشان نشود.
از نیامدن فقر و زیاد شدن در آمد، سخنها گفتند تا به باغ رسیدند همینکه وضع باغ را دیدند گفتند: محققا راه را عوضى آمدهایم یکى از آن میان گفت: نه، بلکه محروم شدهایم آ نکه میانهروتر از همه بود گفت: مگر به شما نگفتم: چرا باغ را رازق خود مىدانید و خدا را از داشتن شریک در رزاقیت منزه نمىدارید؟ گفتند: منزه است پروردگار ما که براستى ما ستمکارانى بودیم، آنگاه رو به یکدیگر کردند و گناه را به گردن یکدیگر نهادند و گفتند: واى بر ما که به راستى مردمى طغیانگر بودیم.
امید است پروردگارمان باغى بهتر از آن بما بدهد که ما دل بسوى پروردگارمان نهادیم، آرى عذاب چنین است البته عذاب آخرت بزرگتر است اگر مردم مىدانستند و محققا براى مردم پرهیزگار در نزد پروردگارشان بهشتها و باغهاى پر از نعمت است، آیا ما با مسلمین مانند مجرمین رفتار مىکنیم؟ شما را چه مىشود و این چه حکمى است که مىکنید؟ شاید نزد شما کتابى آسمانى وجود دارد که چنین حکمى را در آن مىخوانید که هر چه را برمىگزینید براى شما در آن خواهد بود و یا ما سوگندهاى مؤکد به نفع شما و علیه خود خوردهایم که تا روز قیامت مىتوانید هر حکمى برایند؟ اى پیامبر، از ایشان بپرس که این کتاب بر کدامشان نازل شده، نکند شرکائى دارند که در قیامت با شفاعت آنها داراى سرنوشتى مساوى با مسلمین مىشوند، اگر چنین است پس باید شرکائشان را معرفى کنند اگر راست مىگویند. روزیکه شدت محاسبه به نهایت برسد و خلق به سجده دعوت مىشوند اینان نمىتوانند سجده کنند. (16تا42)
در حالیکه سیماى ذلت از چشمهاشان و از سراپایشان هویدا مىشود و این بدان جهت است که در دنیا که سالم بودند دعوت به سجده مىشدند و اجابت نمىکردند.پس کیفر آنانکه قرآن را تکذیب مىکنند به من واگذار، ما بزودى از راهى که خودشان نفهمند به تدریج به عذابى سخت دچارشان خواهیم کرد و من به ایشان مهلت و فرصت مىدهم اما کید من سخت ماهرانه است.
اى پیامبر، مگر تو از ایشان مزدى خواستهاى و ایشان در این بدهکارى گرانبار شدهاند و یا از عالم غیب اختیار دار و نویسنده قضاء و قدر شدهاند؟ پس تو در برابر حکم پروردگارت صبر کن و چون یونس صاحب داستان ماهى مباش که دلگیر و خشمگین در عذاب امت تعجیل کرد که عاقبت پشیمان شد و در ظلمت بطن ماهى زندانى شد و به حال غم و اندوه خدا را براى نجات خود خواند که اگر به خاطر لطف و رحمت پروردگارش نسبت به او نبود به صحراى بىآب و گیاه در افتادى و هلاک شدى اما چون به درگاه حق نالید خدایش او را برگزید و از صالحانش گردانید.اى رسول ما، نزدیک بود که کافران چون آیات قرآن را مىشنوند به چشمشان، چشم زخمت زنند و مىگویند: او مجنون و دیوانه است در حالى که قرآن چیزى نیست جز تذکر براى عالمیان. (43تا52)
