بنام خداوند بخشنده مهربان‏

این کتاب از سوى خداوند عزیز و حکیم نازل شده است، بدون شک در آسمانها و زمین نشانه‏هاى فراوانى است براى آنها که اهل ایمانند، و همچنین در آفرینش شما و جنبندگانى که در سراسر سرزمین منتشر ساخته نشانه‏هایى است براى جمعیتى که اهل یقینند.

در آمد و شد شب و روز و رزقى که خداوند از آسمان نازل کرده و به وسیله آن زمین را بعد از مردنش حیات بخشیده و همچنین در وزش بادها نشانه‏هاى روشنى است براى جمعیتى که اهل تفکرند.اینها آیات الهى است که ما آن را به حق بر تو تلاوت مى‏کنیم، اگر آنها به این آیات ایمان نیاورند به کدام سخن بعد از سخن خدا و آیاتش ایمان مى‏آورند. (1تا6)

«واى بر هر دروغگوى گنهکار»

واى بر هر دروغگوى گنهکار، که پیوسته آیات الهى را مى‏شنود که بر او تلاوت مى‏شود، اما روى تکبر اصرار بر مخالفت دارد، گوئى اصلا آن را نشنیده است، چنین کسى را به عذاب دردناک بشارت ده.

او هرگاه از بعضى از آیات ما آگاه شود آن را به باد استهزاء مى‏گیرد، براى او عذاب خوار کننده‏اى است.پشت سر آنها دوزخ است و هرگز آنچه را به دست آورده‏اند آنها را از عذاب الهى رهائى نمى‏بخشد و نیز اولیائى که غیر از خدا براى خود برگزیدند نفعى براى آنها نخواهد داشت و عذاب دردناکى براى آنهاست. (7تا10)

«قرآن مایه هدایت است»

این قرآن مایه هدایت است و کسانى که به آیات پروردگارشان کافر شدند عذابى سخت و دردناک دارند.خداى شما همان کسى است که دریا را مسخر شما کرد تا کشتیها به فرمانش در آن حرکت کنند و بتوانید از فضل او بهره گیرید تا شاید شکر نعمتهایش را به جا آورید.

او آنچه در آسمانها و آنچه در زمین است همه را از سوى خودش مسخر شما ساخته، در این نشانه‏هاى مهمى است براى کسانى که اهل فکرند.اى پیامبر، به مؤمنان بگو: کسانى را که امید به ایام اللّه و روز رستاخیز ندارند مورد عفو قرار دهند تا خداوند در آن روز هر قومى را به اعمالى که انجام مى‏دادند جزا دهد.

کسى که عمل صالحى به جا آورد براى خود به جا آورده است و کسى که کار بدى انجام مى‏دهد به زیان خود اوست سپس همه شما به سوى پروردگارتان باز مى‏گردید. (11تا15)

«بنى اسرائیل و نعمات پروردگار»

ما بنى اسرائیل را کتاب آسمانى و حکومت و نبوت بخشیدیم و از روزیهاى پاکیزه به آنها عطا کردیم و آنها را بر جهانیان و مردم عصر خویش برترى بخشیدیم‏ و دلائل روشنى از امر نبوت و شریعت در اختیار آنها قرار دادیم، آنها اختلاف نکردند مگر بعد از علم و آگاهى و این اختلاف به خاطر ستم و برترى جوئى بود، اما پروردگارت در روز قیامت در میان آنها در آنچه اختلاف داشتند داورى مى‏کند.

سپس تو را بر شریعت و آئین حقى قرار دادیم، پس از آن پیروى کن و از هوسهاى سرکش کسانى که آگاهى ندارند پیروى مکن.آنها هرگز نمى‏توانند تو را در برابر خداوند، بى‏نیاز کنند و از عذابش برهانند و ظالمان یار و یاور یکدیگرند. اما خداوند یار و یاور پرهیزگاران است.

این قرآن و شریعت آسمانى وسائل بینائى و مایه هدایت و رحمت است براى مردمى که به آن یقین دارند. (16تا20)

«گناهکاران و صالحان»

آیا کسانى که مرتکب سیئات شدند گمان کردند که ما آنها را همچون کسانى که ایمان آورده‏اند و عمل صالح انجام داده‏اند قرار مى‏دهیم که حیات و مرگشان یکسان باشد چه بد داورى مى‏کنند.

خداوند آسمانها و زمین را به حق آفریده است، تا هر کس در برابر اعمالى که انجام داده است جزا داده شود و به آنها ستمى نخواهد شد.اى رسول ما آیا دیدى کسى را که معبود خود را هواى نفس خویش قرار داده و خداوند او را با آگاهى بر اینکه شایسته هدایت نیست گمراه ساخته و بر گوش و قلبش مهر زده و بر چشمش پرده‏اى افکنده، با اینحال چه کسى مى‏تواند غیر از خدا او را هدایت کند آیا متذکّر نمى‏شوید؟ (21تا23)

«عقاید دهریها»

آنها گفتند: چیزى جز همین زندگى دنیا در کار نیست، گروهى از ما مى‏میرند و گروهى جاى آنها را مى‏گیرند و جز طبیعت و روزگار، ما را هلاک نمى‏کند، آنها به این سخن که مى‏گویند یقین ندارند بلکه تنها گمان بى‏پایه‏اى دارند.هنگامى که آیات روشن ما بر آنها خوانده مى‏شود دلیلى در برابر آن ندارند جز اینکه مى‏گویند: اگر راست مى‏گوئید پدران ما را زنده کنید و بیاورید تا گواهى دهند.

اى پیامبر بگو: خداوند شما را زنده مى‏کند، سپس مى‏میراند، بار دیگر در روز قیامت که در آن تردیدى نیست جمع‏آورى مى‏کند، ولى اکثر مردم نمى‏دانند.مالکیت و حاکمیت آسمانها و زمین براى خدا است و آن روز که قیامت بر پا مى‏شود اهل باطل زیان مى‏بینند.

در آن روز هر امتى را مى‏بینى که از شدت ترس و وحشت بر زانو نشسته، هر امتى به سوى کتابش خوانده مى‏شود و به آنها مى‏گویند: امروز جزاى آنچه را انجام مى‏دادید به شما مى‏دهند.این کتاب ماست که به حق با شما سخن مى‏گوید و اعمال شما را بازگو مى‏کند، ما آنچه را انجام مى‏دادید مى‏نوشتیم.اما کسانى که ایمان آوردند و عمل صالح انجام دادند، پروردگارشان آنها را در رحمت خود وارد مى‏کند، این پیروزى بزرگ است.

اما کسانى که کافر شدند به آنها گفته مى‏شود مگر آیات من بر شما خوانده نمى‏شد و اما شما استکبار کردید و قوم مجرمى بودید.

هنگامى که گفته مى‏شد وعده خداوند حق است و در آمدن قیامت هیچ شکى نیست شما مى‏گفتید: ما نمى‏دانیم قیامت چیست؟ ما تنها گمانى در این باره داریم و به هیچوجه یقین نداریم.در آن روز سیئات اعمالشان براى آنها آشکار مى‏شود و سرانجام آنچه را استهزا مى‏کردند بر آنها واقع مى‏گردد، و به آنها گفته مى‏شود: امروز شما را فراموش مى‏کنیم همانگونه که شما دیدار امروز را فراموش کردید و جایگاه شما دوزخ است و هیچ یاورى ندارید.

و این به خاطر آن است که شما آیات خدا را به سخریه گرفتید و زندگى دنیا شما را مغرور کرد، امروز آنها از دوزخ خارج نمى‏شوند، و هیچگونه عذرى از آنها پذیرفته نیست.بنابر این حمد و ستایش مخصوص خداست، پروردگار آسمانها و پروردگار زمین و پروردگار همه جهانیان.و براى اوست کبریا و عظمت در آسمان و زمین و او عزیز و حکیم است. (24تا37)